12 yıl öğretmenlik yaptı. Öğretmenliğini sürdürürken İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nin Klasik Diller ve Edebiyatları Bölümünü bitirdi. Eskiçağ Tarihi ve Klasik Arkeoloji sertifikaları yaptı. Aynı Bölümde Grek Epigrafisi(Yazıtbilim) doktorasını verdi. 9 yıl Klasik Arkeoloji ve Klasik Filoloji Bölümlerinde öğretim görevlisi olarak çalıştı. Yaz ayları Van-Urartu, Enez ve Perge arkeolojik kazılarına epigraf-arkeolog olarak katıldı. Kazı sempozyum ve tarih kongrelerinde bildiriler sundu, seminerler verdi. Katıldığı kazılardaki epigrafik-arkeolojik buluntulara ilişkin, yerli ve yabancı bilimsel dergilerde çok sayıda inceleme-araştırma yazıları yayınlandı. Bu arada bir yıl Fransa’da “Université de Nancy II” ve “Collége de France”da Bizans dili ve epigrafisi üzerinde çalıştı.
1986 yılının başından itibaren 6 yıl yaşadığı Fransa’da 1987’de Strasbourg Üniversitesi’nde başlamış olduğu “13.yüzyıl Türk Halk Tasavvufu ve Bizans Mistikleri” üzerinde araştırmayı konu alan ikinci doktora tezi çalışmasını, özel yaşam koşullarının engellemesi yüzünden tamamlayamadı.
1992 yılının başında Londra’ya yerleşen Kaygusuz çalışma ve araştırmalarını burada sürdürmektedir. Heterodoks İslam (Alevilik), batıni tasavvuf inanç kurumları, felsefesi ve tarih üzerinde ondan fazla araştırma-inceleme kitabı, bir çok tiyatro oyunu, roman ve anı-öykü kitapları yayınlanmış bulunan İsmail Kaygusuz 1944 yılı Arapkir/Onar köyü doğumludur.
İsmail Kaygusuz’un araştıma-inceleme Kitapları:
- Onar Dede Mezarlığı ve Şeyh Hasan Oner , Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul-1983
- Musahiblik, Alev Yayınları, İstanbul-1991(genişletilmiş 2.Baskı, Alev Yay.İstanbul, 2004)
- Alevilik’te Dar ve Pirleri, Alev Yayınları, İstanbul-1993
- Alevilik İnanç Kültür ve Siyaset Tarihi I, Alev Yayınları, İstanbul-1995
- Görmediğim Tanrıya Tapmam, 2.Baskı, Su Yayınları, İstanbul, 2009
- Hünkar Hacı Bektaş Veli, Alev Yayınları, İstanbul-1998
- Alevilik, Diyanet Siyaset, Alev Yayınları, İstanbul- 2004
- Hasan Sabbah ve Alamut (Öğretisi,tarihi, felsefesi), Su Yayınları, İstanbul-2004
- Anadolu Bilgeleri (Anadolu’yu aydınlatan düşün ve eylem adamları), Su Yayınları, İstanbul-2005
- İslam İmparatorluklarında İktidar Mücadeleleri ve ALEVİLİĞİN DOĞUŞU, Su Yayınları, İstanbul-2005
- Müslümanlık ve Hristiyanlığın İnanç Öğretilerinde ÖTEKİ GERÇEKLER, Su Yayınları, İstanbul-2006
- Abdal Musa Sultan Velâyetnamesi, Karacaahmet Sultan Derneği Yayınları, İstanbul, 2008
- Makalat-ı Şeyh Safi, Alevi Akademisi Yayınları, Ankara, 2009
- Ummü’l Kitab, Demos Yayınları, İstanbul, 2009
Romanları:
- Son Görgü Cemi (Roman), Alev Yayınları, İstanbul- 1991
- Kentin Kızı PLANKİA MAGNA (Roman), Alev Yayınları, İstanbul-1997
- Perge’nin Kızı Plancia Magna (Tarihsel roman), 2.Baskı, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, 2008
- SAVAŞLI YILLAR 1-2, Son Görgü Cemi/Çileli Günler (Roman), Alev Yayınları, İstanbul, 2006
Tiyatro Oyunları:
- Silvanlı Kadınlar, Alev Yayınları, İstanbul-1999
- Satılık (Evlilik Oyunu),Alev Yayınları, İstanbul-1999
- Kısır, Alev Yayınları, İstanbul-1999
- Pascal ile Stephanie (Paris’te bir Kafe Tiyatro’nun doğuşuna katkı), Alev Yayınları, İstanbul-1999
- Plankia Magna, Alev Yayınları, İstanbul-1999
- Oğlan Şeyh Maşuki Duruşması, Alev Yayınları, İstanbul-1999
- Baba Erenler, Alev Yayınları, İstanbul-1999
- “Dünya mülkü halkındır”dedi Baba Resul, Alev Yayınları, İstanbul-2001
- Arkeolog (Baskıya hazır)
- İnsanoğlu Çifttir/July ile Jale (Baskıya hazır)
Anı-Öyküler:
- Darbe Günleri (Üniversite ve Bilim-Araştırma Çevresinden Yaşanmış Öyküler ve Anılar), Alev Yayınları, İstanbul-2001
- Dünden Bugüne Alevi Olmanın Bedeli (Yaşanmış Öyküler), Alev Yayınları, İstanbul-2004
- Şarabi Öyküler, Su Yayınları, İstanbul, 2008
Çeviri:
- Karam Khella, (Çev.İsmail Kaygusuz), Tarihin Yeniden Keşfi ÜNİVERSALİST TARİH Avrupa Merkezci Tarih Bilincinin Yıkımı, Su Yayınları, İstanbul-2005
Dr. Ismail Kaygusuz, 03.02.2022 tarihinde yakalandığı amansız hastalık nedeniyle yaşama veda etti ve çok sevdiği köyü Onar'da toprağa sırlandı.